دوغاب در واقع همان مایع رقیق تشکیل شده از سیمان و آب است که به طور معمول برای پر کردن درز سرامیک، کاشی، موزاییک و سنگ ها به کار می رود. اما دوغاب سیمانی، تنها نوع دوغاب نیست و ترکیبات و کاربردهای متفاوتی برای انواع دوغاب ها وجود دارد. دوغاب هایی مانند اپوکسی که با اضافه شدن برخی افزودنی ها، خواص آن ها تقویت شده و در شرایط محیطی سخت تری قابل استفاده هستند. با ما باشید تا در مورد انواع دوغاب ها و کاربرد آن ها آشنا شویم.
دوغاب چیست؟
دوغاب سیالی است که از ترکیب آب با مواد جامدبا چگالی بیشتر نسبت به آب، تولید می شود. این مواد در ابعاد و ویژگی های مختلفی وجود دارند و خواص متفاوتی به دوغاب می دهند. رایج ترین نوع دوغاب که اغلب افراد با آن آشنا هستند، دوغاب سیمانی است که در پروژه های ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد. دوغاب های مختلف با توجه به ویژگی هایی که دارند در پروژه های متفاوتی نظیر مرمت بناها و آثار باستانی، پر کردن ترک ها و تقویت نقاط آسیب دیده در ساختمان ها بدون آسیب و تغییرات در ساختار اصلی به کار می روند. برای داشتن سطوح صاف و پوشش اشکال پیچیده، از دوغاب ها در ساخت اشیا و آثار هنری نیز استفاده می شود.
انواع دوغاب
دوغاب ماده ای ضروری با کاربرد چندمنظوره در صنایع مختلف به خصوص صنعت ساختمان است. از ویژگی های مهم این ماده می توان به قابلیت تغییر ترکیب آن متناسب با نیاز پروژه اشاره کرد. برای گرفتن نتیجه مورد نظر در پروژه ها، باید نوع درستی از دوغاب را انتخاب کنید. نسبت صحیح آب به سیمان و سایر افزودنی آن نیز از نکات مهم در کیفیت دوغاب است. در ادامه با انواع دوغاب و مزایا و معایب آن ها آشنا می شویم.
دوغاب سیمانی
دوغاب های سیمانی از ترکیب آب و پودر سیمان تشکیل می شوند. از این ترکیب به نسبت روان برای آب بندی درزها در نقاط مختلف ساختمان استفاده می شود. دوغاب سیمانی یک ترکیب سنتی برای این کار است که هنوز هم کارایی زیادی در صنعت ساختمان دارد.این نوع دوغاب انواع مختلفی دارد که متداول ترین آن ها دوغاب سفید و دوغاب سیاه یا بتنی است. استفاده از ترکیبات مختلف دیگری نظیر چسب بتن در دوغاب سیمانی می تواند خواص آن را بهبود ببخشد. نکته مهم در خصوص تهیه این نوع دوغاب یا سایر ترکیبات مورد استفاده در آن، رعایت نسبت های مناسب از مواد با آب و غلظت صحیح آن است.
دوغاب اپوکسی
یکی از جایگزین های دوغاب سیمانی که به طور معمول استفاده می شوند، دوغاب یا گروت اپوکسی است. این دوغاب ها را از رزین اپوکسی و پودرهای پرکننده تولید می کنند. این نوع از دوغاب ها ضدآب، ضد لک و ضد ترک هستند و بهترین گزینه برای محیط های مرطوب مانند سرویس های بهداشتی به شمار می روند. استفاده از محصولات شیمیایی مانند شوینده ها نیز به دوغاب های اپوکسی آسیبی نمی رساند. از اینرو برای نصب کاشی و سرامیک یا سنگ در مکان هایی مانند آشپزخانه و رستوران ها مناسب هستند. اگرچه استفاده از این نوع دوغاب برای هر مکانی امکانپذیر است. دوغاب های نوع اپوکسی، پس از نصب نیازی به آب بندی کردن نداشته و به راحتی با آب تمیز می شوند. از مهمترین نقاط ضعف این دوغاب ها می توان به هزینه بیشتر آن ها نسبت به انواع دیگر و نصب به نسبت تخصصی تر آن ها اشاره کرد.
دوغاب پلیمری
دوغاب پلیمری از ترکیب آب و پلیمرهای مصنوعی مانند پلی آکریل آمید و پلی اتیلن اکسید تولید می شوند. این پلیمرها برخی ویژگی های دوغاب ها را تقویت می کنند. برای مثال این دوغاب ها وقتی در معرض آب قرار می گیرند، متورم نشده و ویسکوزیته خود را نیز حفظ می نمایند. مقاومت در برابر دماهای بالا نیز از دیگر مشخصه های دوغاب های پلیمری است. کاهش اصطکاک ناشی از سایش نیز از دیگر خواص این دوغاب ها است که در حفاری ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. دوغاب های پلیمری اغلب در ساخت و سازهایی که نیاز به ویسکوزیته بالا و پایداری سیال دارند، به کار می روند. از نقاط ضعف این دوغاب ها می توان به قیمت زیاد این دوغاب ها به دلیل قیمت بالای پلیمرهای به کار رفته در آن اشاره کرد. از طرفی به دلیل مشکلات زیست محیطی، برای دفع آن ها نیز نیاز به اقدامات مناسبی وجود دارد.
◁◁ از سایر محصولات سایت ما دیدن فرمایید: استفاده از چسب بتن در دوغاب
کاربردهای دوغاب
دوغاب ها یکی از مواد پرکاربرد در ساختمان سازی محسوب می شوند که با توجه به نوع مواد به کار رفته در آن ها، در پروژه های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند. تنوع در ترکیب سازنده دوغاب ها، ویژگی های فیزیکی و شیمیایی متفاوتی را به وجود می آورد و طیف وسیعی از کاربردها را برای آن ها ایجاد می کند. شناخت انواع دوغاب ها می تواند کمک زیادی به مهندسان و صاحبان پروژه در انتخاب دوغاب مناسب نماید. در ادامه به تعدادی از کاربردهای این ماده اشاره می‌شود.
- ساختمان سازی: دوغاب ها به دلیل خاصیت چسبندگی، برای اتصال انواع مصالح مانند سنگ ها به کار می روند.
- ساخت کف: به دلیل خاصیت چسبندگی دوغاب ها، از آن ها برای پر کردن فضای بین کاشی ها و سرامیک ها و سطح زیرین استفاده می کنند.
- مرمت و بازسازی: دوغاب ها یکی از مصالح متداول برای پر کردن ترک ها و نواقص موجود در سازهها از نوع بتنی و آجری به شمار می روند.
- سطح سازی: از برخی دوغاب ها با مقاومت بالا در برابر ضربه و رطوبت می توان به عنوان محافظی برای سطوح خارجی بناها استفاده کرد.
- عایق کردن: از دوغاب ها با خواص تقویت شده می توان برای عایق کردن سازه هایی مانند استخر استفاده کرد.
نکات مهم در استفاده از دوغاب
با توجه به نقش دوغاب در افزایش مقاومت سازه، انتخاب نوع درست و استفاده صحیح از آن بسیار اهمیت دارد. در غیراینصورت نتایج نامطلوبی مانند ترک خوردگی، تغییر رنگ، جدا شدگی و ظاهر نامناسب را مشاهده خواهید کرد. در این بخش به چند نکته مهم برای استفاده از دوغاب اشاره می کنیم:
- در انتخاب ترکیب مناسب دوغاب، متناسب با نوع کار دقت کنید. نسبت ترکیب مواد و میزان غلظت نهایی دوغاب بسیار مهم است. با توجه به نوع کاربرد دوغاب، غلظت آن نیز ممکن است متفاوت باشد.
- زمان کافی برای خشک شدن دوغاب در کیفیت نهایی و استحکام کار نقش موثری دارد. برای مثال بهتر است ۱۲ ساعت برای خشک شدن دوغابی که به منظور بندکشی کاشی ها استفاده می شود، زمان بدهید. عدم رعایت این موضوع و انجام اقداماتی نظیر خیس کردن دوغاب یا اعمال فشار بر ناحیه ای که از دوغاب استفاده شده، می تواند منجر به خراب شدن آن شود.
- شرایط محیطی را برای استفاده از دوغاب درنظر بگیرید. برای مثال استفاده از دوغاب های ضد آب یکی از مواردی است که براساس ویژگی محیط که همان رطوبت است، انتخاب می شود.
- از ابزارآلات مناسب برای این کار استفاده کنید و درصورت استفاده از دوغاب برای پرکردن درزها، سطح را از دوغاب باقی مانده تمیز نمایید.