در پروژه‌های ساختمانی و انجام عملیات بتن‌ریزی، ویژگی روانی و قابلیت کار با بتن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بتن معمولاً با استفاده از پمپ‌های خاص ریخته می‌شود و اگر بتن دارای روانی مناسب نباشد، اجرای صحیح پروژه ممکن نخواهد بود. از طرف دیگر، افزایش نسبت آب در ترکیب بتن به منظور رسیدن به روانی مورد نظر، ممکن است باعث کاهش کیفیت و مقاومت نهایی بتن شده و ترک‌های غیرمطلوبی را در سطح ایجاد کند.
بنابراین یکی از بهترین راه‌حل‌ها برای حل این مشکل استفاده از روان‌کننده‌های بتن است. روان‌کننده‌های بتن، که به عنوان افزودنی‌های کاهنده آب نیز شناخته می‌شوند، از ترکیب مواد آلی یا ترکیبی از مواد معدنی بدست می‌آیند. این افزودنی‌ها علاوه بر افزایش روانی بتن و کاهش میزان آب مصرفی، منجر به تراکم و تقویت بتن نیز می‌شوند. از این روان‌کننده‌ها برای کاهش نیاز به ویبره زنی در بتن نیز استفاده می‌شود. این ویژگی بخصوص در مواردی که دسترسی به ویبره‌زنی دشوار است، امکان انجام بهتر عملیات بتن‌ریزی را به وجود میآورد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره روان کننده بتن، با ادامه این مطلب از وبسایت پیوند شیمی همراه باشید.
روان کننده بتن چیست؟
روان کننده بتن افزودنی‌هایی هستند که به ترکیب بتن اضافه می‌شوند و آن را برای کاربردهای مختلف آماده کنند. این مواد را معمولاً به عنوان کاهنده آب نیز میشناسند، زیرا به بتن این امکان را می‌دهند که با نسبت آب به سیمان کمتر و با کارایی مناسب تولید شود. روان کننده‌ها به تدریج ذرات سیمان را پراکنده می‌کنند، اغلب این عمل از طریق کاهش تراکم ذرات سیمان انجام می‌شود. این ویژگی باعث کاهش سرعت چسبندگی سیمان شده و معمولاً منجر به سفت شدن بتن در طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت می‌شود. از این روان کننده‌ها برای ایجاد بتن مخلوط با دوام مناسب و سطح آب کمتر استفاده می‌شوند. همچنین، این افزودنی‌ها با کاهش میزان رطوبت بتن، مقاومتش را در برابر یخ‌زدگی افزایش داده و از ترک‌خوردگی آن جلوگیری می‌کنند.
انواع روان کننده بتن
-
روان‌کننده دیرگیر (کُندگیر)
روان‌کننده دیرگیر باعث تأخیر در سرعت گیرش بتن می‌شود و درصد استفاده از آب در ترکیب بتن را کاهش می‌دهد؛ معمولاً در پروژه‌هایی که استفاده از بتن آماده، اجتناب ناپذیر است یا در شرایط آب و هوایی گرم که ممکن است بتن سریعاً سفت شود، به علت طولانی شدن زمان بین تولید و مصرف بتن یا در شرایط با دمای بالا، این محصول مورد استفاده قرار می‌گیرد. روان‌کننده دیرگیر برای کارگران، پیمانکاران و کارفرمایان زمان کافی را به منظور مخلوط کردن، حمل و استفاده از بتن فراهم می‌کند.
-
روان‌کننده زودگیر (تندگیر)
از روان‌کننده‌های زودگیر معمولاً برای بتن‌ریزی در شرایط هوای سرد استفاده می‌شود؛ این نوع روان‌کننده‌ها به منظور کاهش زمان گیرش و افزایش مقاومت اولیه بتن، به ویژه برای بتن‌ریزی در هوای سرد، تسریع در شروع عملیات بتن‌ریزی و کاهش زمان عمل‌آوری بتن مورد استفاده قرار می‌گیرند. لازم به ذکر است که روان‌کننده منجر به افزایش مقاومت بتن می‌شود.
-
روان‌کننده معمولی
این نوع روان‌کننده بتن تنها زمانی که بتن نیاز به روانی داشته باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از این نوع روان‌کننده، بتنی با کیفیت معمولی و مناسب برای هر شرایط آب و هوایی تولید می‌شود.
کاربرد روان کننده بتن
در بازار، انواع متنوعی از محصولات روان‌کننده بتن بر پایه مواد مختلف موجود هستند و هر کدام از آن‌ها خصوصیات منحصر به فردی دارند. با توجه به نیازهای متنوع و نوع محصول مورد نظر، می‌توان از روان‌کننده‌ها برای کاربردهای گوناگونی استفاده کرد. در ادامه به برخی از کاربردهای روان‌کننده‌ها اشاره خواهیم کرد:
- برای استفاده در تولید انواع بلوک‌های بتنی و آجر.
- مناسب برای تولید بتن‌های پیش‌تنیده که نیاز به بالا بردن عمر مفتول‌ها دارند.
- مناسب برای استفاده در بتن‌ریزی با استفاده از پمپ‌های بتن.
- مناسب برای استفاده در انواع دیوارها، سقف و ستون‌ها.
- در بتن‌ریزی‌هایی با تراکم آرماتوربندی پیچیده که نیاز به روانی بیشتر دارند.
- مناسب برای استفاده در بتن‌هایی با جذب آب بسیار، به عنوان مثال در بتن‌هایی که در معرض آب قرار می‌گیرند.
- در پروژه‌هایی که به بتن‌های با مقاومت بالا نیاز است.
- در بتن‌های خودتراکم که نیاز به روانی و جریان‌پذیری دارند.
- در بتن‌هایی که باید سطح کار نمایان و زیبا باشد، به عنوان مثال در پروژه‌های معماری (سطوح اکسپوز).
- در بتن‌های پرتابی که باید خواص خمیری بالا داشته باشند.
- در پایدارسازی گود به صورت نیلینگ و انکراژ.
- در مناطق گرمسیر جهت بهبود عملکرد بتن در شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب.
نحوه استفاده از روان کننده بتن
استفاده از روان‌کننده بتن نیازمند رعایت مراحل و تکنیک‌های خاصی است تا به بهترین نتایج برسید. در زیر، روش‌های مصرف و نحوه استفاده از روان‌کننده بتن توضیح داده شده است:
| استفاده در مرحله بچینگ | در مرحله تولید بتن در بچینگ پس از ترکیب شن و ماسه و اضافه کردن آب، می‌توان روان‌کننده بتن را به مخلوط بتنی اضافه کرد. استفاده از بتن آماده برای این مرحله بهترین گزینه است. این روش از توزیع یکنواخت مواد به دلیل مخلوط کردن کافی بتن و کاهش استهلاک تجهیزات بتن‌سازی بهره‌می‌برد. |
| استفاده در محل پروژه | در زمان اجرای بتن‌ریزی، اگر بتن به موقع به محل نرسد یا هوا گرم باشد و بتن سفت شود، با اضافه کردن روان‌کننده بتن و اختلاط در کامیون حمل بتن می‌توانید آن را به وضعیت سیال تبدیل کنید. در این حالت، مطمئن شوید که روان‌کننده به خوبی در مخلوط بتنی پخش شود. استفاده از مواد افزودنی در محل پروژه بیشترین تأثیر را روی بتن دارد، زیرا اتلاف زمان کاهش می‌یابد. |
| استفاده ترکیبی (نیمی در مرحله بچینگ و بقیه در محل پروژه) | استفاده از این روش مزایای هر دو روش بالا را ترکیب می‌کند. ابتدا مقداری از روان‌کننده بتن در مرحله بچینگ اضافه می‌شود تا بتن روان شود. به این ترتیب کاهش انرژی، استهلاک تجهیزات بتن‌سازی و نیاز به آب هم کاهش پیدا می‌کند. بقیه مقدار مورد نیاز این ماده نیز در محل پروژه اضافه می‌شود تا کیفیت و روانی بتن حفظ شود. |
توجه: برای تعیین مقدار دقیق روان‌کننده بتن مورد نیاز در محل پروژه، ابتدا باید اسلامپ بتن را اندازه‌گیری کنید که با انجام آزمایش اسلامپ انجام می‌شود.
مقدار مصرف روان کننده در بتن
میزان مصرف روان‌کننده در بتن از عوامل متعددی تأثیر می‌پذیرد. این عوامل شامل نوع روان‌کننده، طرح اختلاط بتن، شرایط اجرایی، دمای محیط، اسلامپ مورد نیاز، نوع مصالح سنگی، و نسبت آب به سیمان می‌شوند. میزان مصرف روان‌کننده بتن بین ۰٫۵ تا ۱٫۵٪ وزن سیمان است. در صورتی که ذرات سیمان به طور کلی ریزتر باشند، میزان مصرف روان‌کننده در بتن افزایش خواهد یافت.
بهترین راه برای تعیین مقدار مصرفی روان‌کننده در بتن، استفاده از دستورالعمل تولید کننده و انجام آزمایش‌های کارگاهی است. اما به طور کلی، مقدار مصرف مناسب در بتن می‌تواند در بازه‌ای از ۲ دهم درصد وزن سیمان مصرفی تا ۲ درصد وزن سیمان مصرفی متغیر باشد. فرمول محاسبه مقدار روان‌کننده در بتن عبارت است از:
مقدار روان‌کننده = عیار سیمان × درصد مصرف روان‌کننده × حجم کل بتن ریزی
تاثیر روان کننده در بتن
یکی از ویژگی‌های اساسی روان‌کننده بتن، پخش یکنواخت ذرات سیمان در مخلوط بتن است. این پخش یکنواختی با تحمیل ذرات سیمان انجام می‌شود، که منجر به کاهش سرعت گیرش سیمان می‌گردد. به عبارت دیگر، در اثر این افزودنی، مراحل اولیه گیرش سیمان کاهش می‌یابد که به تبع آن مقاومت بتن در زمان‌های ۲۴ و ۴۸ ساعته نیز کاهش می‌یابد. از این رو، در این دوره‌ها انجام عملیات مرتبط با بتن به دقت بیشتری نیاز دارد.
در کل، باید در نظر گرفت که تأثیر روان‌کننده بر بتن در طی دوران طولانی تأثیرگذار است. به همین دلیل، ارزیابی نهایی تأثیر این افزودنی بر بتن باید با توجه به عملکرد آن در مدت‌های طولانی‌تری انجام شود و نباید از مشاهدات کوتاه‌مدت برای ارزیابی تأثیر این ماده استفاده نمود. از جمله تاثیرات مثبت و مهم روان‌کننده بتن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تراکم بتن و کاهش نفوذپذیری: استفاده از این افزودنی می‌تواند منجر به تراکم بتن و کاهش نفوذپذیری آن شود.
- جلوگیری از درز سرد بتن: افزودنی‌های روان‌کننده می‌توانند از به وجود آمدن درزهای سرد بتن در زمان ریختن آن جلوگیری کنند.
- کاهش مصرف سیمان و کاهش حرارت هیدراتاسیون: استفاده از این افزودنی منجر به کاهش مصرف سیمان می‌شود و به عبارت دیگر، کمک به کاهش حرارت هیدراتاسیون می‌کند.
- کاهش جداشدگی ذرات بتن: این افزودنی می‌تواند به بهبود چسبندگی بتن به میلگرد کمک کند.
- کاهش تولید CO2: مصرف کمتر سیمان منجر به کاهش تولید CO2 در فرآیند تولید سیمان و پخت کلینکر می‌شود، که از نگرانی‌های مهم زیست محیطی است.
از این رو، استفاده از افزودنی‌های روان‌کننده بتن می‌تواند به بهبود کیفیت بتن و کاهش اثرات منفی بر محیط زیست کمک کند.
استانداردهای روان کننده بتن
استفاده از همه افزودنی‌های بتن باید توسط ناظر پروژه تأیید شود. این تأیید نیاز به تضمین این دارد که تمامی روان‌کننده‌ها که در پروژه استفاده می‌شوند، توسط شرکت تولیدکننده مورد آزمایش و تأیید قرار گرفته باشند و نتایج آزمون‌ها به مصرف‌کنندگان اعلام شود. این مواد باید به طور کامل با استانداردهای بین‌المللی و ملی مطابقت داشته باشند که عبارتند از:
- ASTM C494
- ISIRI 2930
- ACI 212.3r
بخش دوم از این مجموعه استاندارد ISIRI به استاندارد ملی ایران مرتبط با افزودنی‌های بتن، ملات و دوغاب می‌پردازد. بخش اول این استاندارد الزامات مشترک را شامل می‌شود و بخش آخر به نمونه‌برداری، کنترل و ارزیابی تطابق برای کنترل افزودنی‌های بتن اختصاص دارد.
علاوه بر این استانداردها، استانداردهای ملی ایران ۳۲۰۳، ۳۲۰۶ و ۸۱۱۷ نیز در این زمینه کاربرد دارند، که اغلب به بررسی خواص بتن و آزمون‌های بتن مرتبط هستند.
حضور متخصصان بتن در محل تولید افزودنی‌های بتن و اجرای آزمون‌های متعدد و بررسی نتایج آن‌ها، اعتماد مصرف‌کنندگان به این مواد را تضمین می‌کند. در مجموع سه موضوع اساسی باید مورد کنترل قرار گیرند که به شرح زیر هستند:
- کاهش میزان آب
- مقاومت فشاری در ۷ روز و ۲۹ روز
- سطح هوای بتن تازه (حداکثر دو درصد حجمی)
لازم است که این موارد با بتن نمونه تحت استاندارد ۸۱۱۷ هم‌خوانی داشته باشند. نمونه‌برداری و شرایط مناسب در استاندارد ۶-۲۹۳۰ توضیح داده شده است. مواد تولیدی شرکت‌ها نیز تحت آزمون‌های دوره‌ای مورد بررسی قرار می‌گیرند. این آزمون‌ها شامل بررسی مقادیر PH، یکنواختی محلول و میزان کلر نیز هستند.
بهترین مارک روان کننده بتن
روانسازهای بتن که اولین گروه افزودنی‌های کاهنده‌ی آب در بتن هستند، بر اساس ویژگی‌های جانبی خود و با توجه به استاندارد ASTM C494 به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:
- روانساز بتن معمولی (نوع A)
- روانساز بتن کندگیر (نوع D)
- روانساز بتن زودگیر (نوع E)
برخی از انواع روان‌سازها، به خصوص در غلظت‌های بالا، برای مصارف متنوعی مانند تهیه بتن با تراکم بالا، تهیه بتن پرمقاومت، بتن با عملکرد بالا، ریختن بتن در مکان‌های صعب‌العبور و مناطقی که دسترسی به آن‌ها مشکل است، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این موارد، روانسازهای پایه‌ی کربوکسیلاتی با توانایی بالا استفاده می‌شوند.
اما باید توجه داشت که نوع مناسب روانساز بتن باید با توجه به شرایط پروژه انتخاب شود. ممکن است از یک روانساز بسیار قوی استفاده کنید، اما نتیجه مورد انتظار را نداشته باشید. این به دلیل عدم سازگاری ویژگی‌های روانساز با پروژه‌ی شما است. بنابراین، به جای خرید یک افزودنی بسیار قوی و مشهور، قبل از انتخاب، با مشاوران و کارشناسان مجرب شرکت پیوند شیمی تماس بگیرید. این کار به شما کمک می‌کند تا با در نظر گرفتن هزینه‌ها، بهترین عملکرد را از روانساز بتن خود داشته باشید.
برای انتخاب بهترین روانساز بتن که با کیفیت بوده و مقاومت بالایی داشته باشد، کنترل درصد آب به سیمان بتن بسیار حیاتی است. به منظور جلوگیری از افزایش این درصد و اطمینان از روانی مناسب بتن، از انواع محصولات روانساز بتن یا فوق‌روان‌سازهای بتن استفاده می‌شود. حالا سوال اینجاست که چگونه می‌توان بهترین نوع فوق‌روان‌ساز بتن را برای پروژه‌ی خود انتخاب کرد؟
از زمانی که بکارگیری افزودنی‌های روان‌کننده در بتن معمول شد، از انواع پایه‌های شیمیایی و معدنی مختلف استفاده می‌شود. این مواد، که عمدتاً محصولات سلولوزی و پلیمری هستند، توانایی تأثیرگذاری متفاوتی در بتن دارند. در طی این سال‌ها و با معرفی نسل‌های جدید این محصولات، تلاش شده است تا علاوه بر تأثیر مثبت بر روی روانی و مقاومت بتن، درصد مصرف فوق‌روان‌سازها نیز کاهش یابد. برخی از پایه‌های معمولی فوق‌روان‌سازهای بتن عبارتند از:
- فوق‌روان‌کننده بتن بر پایه لیگنوسولفونات
- فوق‌روان‌کننده بتن بر پایه نفتالین‌سولفونات
- فوق‌روان‌کننده بتن بر پایه پلی‌کربوکسیلات اتر
به طور کلی، این پایه‌ها اصلی‌ترین انواع مورد استفاده در محصولات روانساز بتن هستند، اگرچه می‌تواند ترکیبات مختلفی از این پایه‌ها برای تولید محصولات متنوع به کار رود، ولی نوع بتن مصرفی و شرایط پروژه، تعیین کننده‌ی انتخاب مناسب شما هستند.
مزایا روان کننده بتن
- افزایش مقاومت و مقاومت در برابر نفوذ آب: استفاده از روان‌کننده بتن به ویژه در سازه‌ها و سطوحی که به آب و رطوبت معرض هستند، مقاومت بتن را در برابر نفوذ آب افزایش می‌دهد و عمر سازه را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
- کاهش نسبت آب به سیمان و بهبود مکانیکی بتن: استفاده از روان‌کننده بتن منجر به کاهش نسبت آب به سیمان می‌شود که از نتیجه بهبود مکانیکی بتن بهره‌برداری می‌شود و مقاومت آن افزایش می‌یابد.
- افزایش روانی بتن و شکل‌پذیری آسان: روان‌کننده بتن باعث افزایش روان بودن و انسجام بتن می‌شود، که اجازه می‌دهد بتن به راحتی به اشکال مختلف متناسب با نیازهای پروژه تغییر کند.
- افزایش کارایی در مکان‌های دور از دسترس: در مکان‌هایی که دسترسی به بتن با مشکلاتی روبرو است، استفاده از روان‌کننده بتن به اجرای آسان‌تر و کارآمدتر کمک می‌کند.
- کاهش حرارت هیدراتاسیون در بتن: روان‌کننده بتن با کاهش حرارت هیدراتاسیون در فرآیند تشکیل بتن به کنترل دمای بتن کمک می‌کند.
- کاهش جمع‌شدگی در سیمان و افزایش مقاومت در بتن: استفاده از روان‌کننده بتن به جمع‌شدگی در سیمان کاهش می‌دهد و مقاومت نهایی بتن را افزایش می‌دهد.
- کاهش ناپیوستگی و نفوذپذیری سیمان: روان‌کننده بتن به کاهش ناپیوستگی و نفوذپذیری سیمان کمک می‌کند که این امر سازه را در برابر نفوذ آب و مواد مضر حفاظت می‌کند.
- استفاده آسان در عملیات بتن‌ریزی: روان‌کننده بتن به کاربران امکان اجرای راحت‌تر و کارآمدتر در عملیات بتن‌ریزی را می‌دهد.
معایب روان کننده بتن
اضافه کردن مقدار بیش از حد از روان‌کننده به بتن می‌تواند موجب تفکیک و عدم ترکیب مناسب بتن شده و تأخیر در عملکرد این ماده را ایجاد کند. به همین دلیل، اجتناب از افزودن میزان بیش از حد روان‌کننده به بتن ضروری است و الزاماً باید به مقدار مصرف توصیه شده توسط شرکت تولیدکننده توجه داشته باشید.
قیمت روان کننده بتن
روان‌کننده بتن به عنوان یکی از ارزان‌ترین افزودنی‌های بتن در نظر گرفته می‌شود. با این حال، مهم است که این ارزانی، مصرف‌کنندگان را به نادانی در مورد کاربرد صحیح این افزودنی ترغیب نکند. بنابراین، قبل از استفاده و مصرف این ماده، باید اطلاعات مورد نیاز را کسب کرده و با متخصصین این حوزه مشورت کنید. اصولاً تعیین میزان مناسبی از روان‌کننده بتن امری بسیار حیاتی است و حجم مصرفی برای نمونه‌کارها، مشخص‌کننده هزینه نهایی و تصمیم‌گیری در مورد خرید آن است.
خرید روان کننده بتن
این روزها خرید مواد شیمیایی ساختمانی از طریق اینترنت به شدت رایج شده و توسعه یافته است. این خریدها به اندازه‌ای مزایا و محبوبیت دارند که بازار فروش سنتی را به چالش کشیده‌اند. بسیاری از محصولات منحصر به فرد و کمیاب که در بازار معمولی دسترسی به آن‌ها دشوار است، به راحتی در وب‌سایت‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی موجود هستند.
خرید این مواد نیازمند دانش تخصصی است. شخصی که مسئولیت تهیه این مواد را بر عهده دارد، باید دانش کاملی از مشخصات این مواد و بازار آن را داشته باشد. مطالعه بروشورها و مقالات منتشر شده توسط شرکت‌های تولید و توزیع روان‌کننده بتن، یکی از بهترین روش‌ها برای بدست آوردن اطلاعات جامع درباره این مواد است.
همانند سایر مواد افزودنی بتن، این مواد در شرکت‌های تولید و عرضه مواد شیمیایی ساختمانی موجود هستند. امروزه به دلیل افزایش نگرانی‌های مصرف‌کنندگان و کاهش زمان موجود برای خرید و تسهیل در فرآیند تهیه مواد، خرید روان‌کننده بتن از طریق اینترنت به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مواد توسط متخصصین در داخل کشور تولید و منتشر می‌شوند و به تمام نقاط ایران ارسال می‌شوند. از این رو شما به شما پیشنهاد میکنیم که برای خرید سریع و آسان، از طریق وبسایت پیوند شیمی سفارشات خود را ثبت کنید.
ملاحظات ایمنی روان کننده بتن
بر اساس استاندارد ۲۰۱۲OSHA، این ترکیبات در گروه مواد خطرناک و مضر برای سلامتی و محیط طبقه‌بندی نمی‌شوند.
- بعد از کار با این مواد، لباس‌های آلوده را خارج کنید.
- در صورت مشکلات تنفسی، مصدوم را آرام کرده و به هوای تازه منتقل کنید.
- اگر ماده وارد چشم شود، چشم‌ها را حداقل ۱۵ دقیقه با پلک‌های باز زیر آب بشویید.
- در صورت بلعیدن، دهان را به دقت بشویید و بیشترین مقداری که می‌توانید آب بنوشید.
روان‌کننده‌های بتن به عنوان مواد آتش‌زا دسته‌بندی نمی‌شوند.
این مواد باید در بسته‌بندی اصلی، در مکان خشک و خنک با تهویه مناسب نگهداری شوند. همچنین، باید آن‌ها را به دور از منابع حرارتی، گرما و نور مستقیم خورشید نگهداری کنید.
- اگر تهویه مناسب فراهم نیست، از ماسک با فیلتر استفاده کنید.
- از دستکش‌های محافظ و مقاوم در برابر مواد شیمیایی استفاده کنید.
- عینک‌های ایمنی با حفاظ‌های جانبی را بپوشید.
- لباس کار مناسب جلو بسته استفاده کنید.
- از تماس مواد روان‌کننده با پوست، چشم‌ها و لباس خود اجتناب کنید.
- از نوشیدن یا سیگار کشیدن در محیط‌های مستعد به وقوع حوادث اجتناب کنید.
- در پایان شیفت دست‌ها و صورت خود را کاملاً تمیز کنید.
ایمنی در استفاده از روان‌کننده بتن بسیار حیاتی است و باید همیشه مراعات شود تا از خطرات جلوگیری شود.
برای تهیه انواع روان‌کننده‌های بتن، می‌توانید از طریق وبسایت پیوند شیمی ثبت سفارش کنید و محصولات مورد نظرتان را درب منزل تحویل بگیرید، در صورتی نیاز به مشاوره دارید با شماره های زیر تماس بگیرید: