چسب‌های صنعتی به عنوان یکی از محصولات ضروری در فرآیندهای تولید، مونتاژ، تعمیر و نگهداری، نقش حیاتی ایفا می‌کنند. این نوع چسب‌ها با فرمولاسیون تخصصی و عملکرد بالا طراحی شده‌اند تا بتوانند در شرایط سخت فیزیکی، شیمیایی و حرارتی اتصال‌های قوی و پایدار ایجاد کنند. آشنایی با انواع چسب صنعتی و ویژگی‌های هر یک، برای مهندسان، تولیدکنندگان، طراحان صنعتی و حتی فعالان حوزه‌ی ساخت‌وساز، امری ضروری به حساب می‌آید.
چسب‌های صنعتی نه‌تنها در صنایع سنگین مانند خودروسازی، هوافضا، الکترونیک و ساخت‌وساز کاربرد دارند، بلکه در صنایع سبک‌تری مانند بسته‌بندی، کفش‌سازی، مبلمان، دکوراسیون داخلی و صنایع دستی نیز به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر نوع از این چسب‌ها بسته به ساختار شیمیایی، حالت فیزیکی، مقاومت مکانیکی، دمای کاری و نوع سطح قابل اتصال در دسته‌بندی‌های خاصی قرار می‌گیرند. باید گفت همین تنوع بالای چسب‌های صنعتی می‌تواند برای بسیاری از افراد چالش‌برانگیز باشد.
انتخاب نادرست یک چسب، نه تنها موجب ضعف در اتصال می‌شود، بلکه ممکن است به ساختار کلی محصول آسیب وارد کند یا هزینه‌های اضافی برای تعمیر و بازسازی به همراه داشته باشد. از این رو شناخت صحیح انواع چسب‌های صنعتی و کاربردهای هر یک، به‌عنوان یک پیش‌نیاز مهم در پروژه‌های صنعتی و تولیدی محسوب می‌شود.
دسته‌بندی کامل انواع چسب‌های صنعتی
همان طور که بیان کردیم چسب‌های صنعتی بر اساس ویژگی، کاربرد و ساختار به انواع مختلفی دسته‌بندی می‌شوند. در ادامه این موارد را برای شما شرح می‌دهیم.
-
چسب‌های پلیمری (Polymeric Adhesives)
در میان انواع مختلف چسب‌ها، چسب‌های پلیمری جایگاه ویژه‌ای دارند، چرا که به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فردشان از جمله چسبندگی بالا، دوام زیاد، انعطاف‌پذیری و مقاومت شیمیایی در بسیاری از کاربردهای صنعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه دو مورد از محبوب‌ترین چسب‌های پلیمری را به شما معرفی خواهیم کرد.
پلی‌وینیل استات
چسب PVA یا پلی‌وینیل استات، یکی از رایج‌ترین چسب‌های پایه آب در صنایع چوب و کاغذ است. این چسب به چسب چوب سفید هم شناخته می‌شود و مواد تشکیل‌دهنده آن برای هیچ رده سنی سمی نیست. این نوع چسب مدت خشک شدن کوتاهی داشته و حداکثر تا یک روز طول می‌کشد. به علاوه تغییر رنگ نداده و بوی زننده ایجاد نمی‌کند. چسب چوب یکی از رایج‌ترین انواع این چسب است.
این نوع چسب مخصوص اتصال قطعات چوبی به یکدیگر بوده و در مدل‌های مختلف برای کاربردهای داخلی و خارجی تولید می‌شود. از چسب چوب در ساخت انواع مبلمان، درب، پنجره و سازه‌های چوبی استفاده می‌شود. همچنین در صنعت کابینت‌سازی برای اتصال صفحات MDF، نئوپان و چوب طبیعی نیز کاربرد دارد. به علاوه چسب صحافی هم جزء چسب‌های پلیمری بوده که در صنعت صحافی برای اتصال کاغذها، جلدها و ترمیم کتاب‌های قدیمی استفاده می‌شود.
اکریلیک/لاتکس
چسب‌های اکریلیک/لاتکس نوعی پلیمر مصنوعی بر پایه مشتقات اسید اکریلیک هستند که به‌صورت امولسیون در آب ساخته می‌شوند. این نوع چسب دوام و مقاومت بالایی در برابر گرما و رطوبت داشته و به همین دلیل در صنایع ساختمانی بسیار کاربرد دارد. چسب بتن اکریلیک/لاتکس به صورت مایع شیری رنگ تولید می‌شود و به عنوان افزودنی در ساخت و ترمیم سازه‌های بتنی به کار می‌رود. چسب بتن با ترکیب در ملات سیمانی یا گچی، چسبندگی ملات را به سطوح زیرین مانند بتن قدیمی، آجر یا سنگ افزایش می‌دهد. این خاصیت باعث افزایش دوام لایه‌ی ترمیمی و جلوگیری از ترک خوردن یا جدا شدن آن می‌شود. به علاوه در بازسازی و مرمت ساختمان‌های قدیمی از چسب بتن برای ترمیم ترک‌ها، شکاف‌ها و لبه‌های لب‌پر‌شده استفاده می‌شود. چسب بتن در این کاربرد، به عنوان پل اتصال بین بتن قدیمی و ملات ترمیمی عمل کرده و از جداشدگی لایه جدید جلوگیری می‌کند. در ضمن چسب بتن خاصیت آب‌بندی نیز دارد. هنگامی که در ترکیب با ملات به کار رود، ساختار نهایی را در برابر رطوبت مقاوم‌تر می‌کند و مانع از نفوذ آب به داخل بتن می‌شود.
-
چسب‌های اپوکسی (Epoxy)
چسب اپوکسی یک چسب دو جزئی بسیار مقاوم است که از ترکیب رزین اپوکسی و هاردنر (سخت‌کننده) تشکیل می‌شود. رزین اپوکسی یک پلیمر مایع است که قابلیت واکنش‌پذیری با گروه‌های شیمیایی مختلف را دارد. هاردنر یا سخت‌کننده نیز معمولاً از خانواده آمین‌ها یا انیدریدها است که با رزین واکنش داده و باعث سخت شدن آن می‌شود. این ترکیب شیمیایی پس از مخلوط شدن با یکدیگر، وارد یک فرایند پلیمریزاسیون می‌شود که منجر به ایجاد یک ماده جامد با استحکام بسیار بالا می‌گردد. زمانی که این دو جزء با نسبت دقیق و مناسب با هم ترکیب شوند، واکنشی گرمازا آغاز می‌شود و پس از گذشت مدت زمانی (که بستگی به نوع فرمولاسیون دارد)، چسب سخت شده و به‌صورت دائمی و بسیار مقاوم دو سطح را به هم متصل می‌کند.
این چسب مقاوم در صنایع فلزی و ماشین‌سازی برای اتصال قطعات فلزی با استحکام بالا و تعمیر ترک‌ها، عایق‌کاری و آب‌بندی قطعات موتور و سوراخ‌های فلزات کاربرد دارد. همچنین در ساختمان و سازه‌های بتنی برای چسباندن سنگ، کاشی، سرامیک، بتن پیش‌ساخته، پر کردن، تقویت و ترمیم ترک‌های بتن بسیار استفاده می‌شود. این چسب در صنعت هوافضا هم برای اتصال قطعات کامپوزیتی و فلزی و استفاده در بدنه هواپیما و اجزای موتور کارایی دارد. به علاوه چسب اپوکسی در صنایع سنگ و سرامیک، صنعت الکترونیک، صنایع دریایی و نفت‌وگاز هم استفاده فراوانی دارد.
-
چسب‌های پلی‌یورتان (Polyurethane)
چسب پلی‌یورتان نوعی چسب پلیمری قدرتمند و منعطف است که از واکنش ایزوسیانات‌ها با پلی‌ال‌ها به‌دست می‌آید. این چسب‌ها در دسته چسب‌های ترموست (حرارت‌سخت‌شونده) قرار می‌گیرند و با پخت شدن در اثر واکنش شیمیایی، ساختاری بسیار مقاوم و بادوام ایجاد می‌کنند. چسب‌های پلی‌یورتان به دلیل ترکیب منحصر‌به‌فرد خود، توانایی چسباندن طیف وسیعی از سطوح مانند فلز، چوب، شیشه، بتن و پلاستیک را دارند. این نوع چسب به‌ویژه در صنایعی که نیاز به مقاومت در برابر ضربه، لرزش و تغییرات محیطی وجود دارد، بسیار پرکاربرد است.
برای مثال در مونتاژ بدنه خودرو، چسباندن پنل‌ها، شیشه‌ها، سپرها و قسمت‌های پلاستیکی از چسب پلی‌یورتان استفاده می‌شود. همچنین برای چسباندن فوم، پارچه، MDF، چوب طبیعی و روکش‌ها، چسب پلی‌یورتان به دلیل انعطاف‌پذیری و دوام بالا بسیار کاربردی است. به علاوه در پنجره‌سازی و درب‌های شیشه‌ای، چسب پلی‌یورتان برای اتصال شیشه به قاب فلزی یا چوبی با چسبندگی بالا و ماندگاری طولانی استفاده می‌شود. در سیستم‌های کف‌سازی صنعتی یا مسکونی نیز این چسب به‌عنوان درزگیر یا چسب بین سطوح مختلف (مثلاً بتن با سرامیک یا چوب) استفاده می‌شود.
-
چسب‌های سیلیکونی (Silicone)
چسب سیلیکونی نوعی چسب الاستومری است که بر پایه پلی‌سیلوکسان‌ها ساخته شده و دارای ساختار زنجیره‌ای سیلیکون-اکسیژن است. این چسب‌ها به‌صورت مایع، نیمه‌مایع یا ژل تولید شده و پس از اعمال روی سطح، با رطوبت هوا واکنش داده و به ترکیبی مقاوم و انعطاف‌پذیر تبدیل می‌شوند. چسب‌های سیلیکونی بیشتر به‌عنوان درزگیر، آب‌بند و چسب عمومی در برابر شرایط محیطی شدید شناخته می‌شوند. آن‌ها به‌ویژه در محیط‌هایی با دما یا رطوبت بالا عملکرد بسیار خوبی دارند. همچنین چسب سیلیکونی به دلیل مقاومت در برابر حرارت و عدم هدایت الکتریکی، در صنایع الکترونیکی برای عایق‌کاری، تثبیت قطعات یا محافظت از بردهای الکترونیکی در برابر رطوبت و گرد و غبار کاربرد دارد. به علاوه به دلیل خاصیت بی‌اثر بودن شیمیایی و سازگاری زیستی، چسب‌های سیلیکونی در ابزارهای پزشکی و پوشش‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.
-
چسب‌های آکریلیک (Acrylic Adhesives)
چسب‌های آکریلیک یکی از پرکاربردترین انواع چسب‌های صنعتی هستند که به دلیل سرعت خشک شدن بالا و چسبندگی قوی در بسیاری از صنایع و کاربردهای تخصصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین چسب‌های آکریلیک مقاومت بسیار خوبی در برابر اشعه UV، رطوبت، دماهای بالا و مواد شیمیایی دارند. این خصوصیت آن‌ها را برای استفاده در فضاهای باز و محیط‌های سخت ایده‌آل می‌کند. باید گفت چسب آکریلیک نوعی چسب بر پایه رزین‌های آکریلیک است که به‌صورت یک‌جزئی یا دو‌جزئی تولید می‌شود. این چسب‌ها معمولاً از مونومرهای آکریلات و متاکریلات تشکیل شده‌اند که پس از اعمال روی سطوح، در اثر واکنش‌های شیمیایی یا خشک شدن با هوا به پلیمرهای سخت و مقاوم تبدیل می‌شوند.
چسب‌های آکریلیک می‌توانند به صورت مایع، ژل یا نوار چسب دوطرفه تولید شوند. ابن نوع چسب در صنایع تبلیغاتی برای چسباندن حروف برجسته، پلاک‌ها و استندهای تبلیغاتی کارایی دارد. همچنین در نصب پنل‌های پلکسی‌گلاس یا متریال‌های شفاف بدون ایجاد حباب یا تغییر رنگ هم استفاده می‌شود. در ضمن چسب آکریلیک در صنعت پلاستیک و پلیمر، شیشه و آینه هم کارایی دارد.
-
چسب‌های آناروبیک (Anaerobic)
چسب‌های آناروبیک نوع دیگری از چسب‌های صنعتی هستند که در غیاب اکسیژن و در تماس مستقیم با فلزات سخت می‌شوند. این چسب‌ها به‌طور خاص برای قفل‌کردن و آب‌بندی اجزای مکانیکی طراحی شده‌اند که در معرض فشار، لرزش یا نشت مایعات قرار دارند. در صنایع هوافضا، خودروسازی، نفت، گاز و پتروشیمی از این چسب برای قفل‌کردن پیچ و مهره، آب‌بندی رزوه‌ها و اتصالات فلزی استفاده می‌شود.
-
چسب‌های فوری (Cyanoacrylate – Super Glue)
چسب فوری که با نام علمی Cyanoacrylate یا به صورت عمومی‌تر به عنوان Super Glue شناخته می‌شود، یکی از پرکاربردترین انواع چسب در مصارف خانگی و صنعتی است. این چسب به دلیل توانایی فوق‌العاده‌اش دراتصال سریع و قوی سطوح مختلف جایگاه ویژه‌ای در میان دیگر انواع چسب دارد. مهم‌ترین ویژگی این چسب، سرعت بالای خشک شدن آن است. برخلاف بسیاری از چسب‌ها که برای خشک شدن نیاز به زمان دارند، چسب فوری در کمتر از ۱۰ ثانیه به استحکام اولیه می‌رسد. برخی از کاربردهای رایج این چسب در پلاستیک، فلزات سبک و چوب است.
-
چسب‌های حرارتی (Hot Melt)
چسب حرارتی یا Hot Melt Adhesive نوعی چسب ترموپلاستیک است که در دمای بالا ذوب می‌شود و پس از سرد شدن، به سرعت سخت شده و اتصال قوی بین سطوح ایجاد می‌کند. این نوع چسب به صورت استیک (میله‌ای) یا گرانول (دانه‌ای) عرضه می‌شود و با استفاده از ابزارهایی مانند تفنگ چسب حرارتی یا ماشین‌آلات صنعتی چسب‌زن، ذوب و استفاده می‌شود. چسب‌های حرارتی به دلیل انعطاف‌پذیری بالا و سرعت عمل مناسب برای اتصال لبه‌های کارتن‌ها و جعبه‌ها در خطوط تولید بسته‌بندی، چسباندن قسمت‌های مختلف کفش، کفی‌ها و تزئینات با دوام بالا، چسباندن روکش‌ها، لبه‌ها و اجزای داخلی مبلمان، ساخت وسایل دکوراتیو، کارهای هنری و تزئینی خانگی کارایی دارند.
-
چسب‌های تماسی (Contact Adhesives)
چسب‌های تماسی از جمله چسب‌های قوی و انعطاف‌پذیر هستند که برای اتصال دائمی بین دو سطح کاربرد دارند. برخلاف بسیاری از چسب‌های دیگر که فقط روی یک سطح استفاده می‌شوند، چسب تماسی باید روی هر دو سطح مورد نظر اعمال شود و پس از مدت زمان مشخصی (که معمولاً بین ۱۰ تا ۳۰ دقیقه است) دو سطح به یکدیگر چسبانده شوند. در صنعت چرم از این چسب برای اتصال قطعات چرمی مانند کیف، کمربند و جلد کتاب استفاده می‌شود. همچنین یکی از اصلی‌ترین کاربردهای این چسب‌ها در ساخت انواع کفش است. همچنین برای اتصال لایه‌های فوم، پارچه و چوب در صندلی‌ها، کاناپه‌ها و مبلمان اداری هم بسیار استفاده می‌شود.
-
چسب‌های مخصوص (Specialty Adhesives)
چسب‌های مخصوص دسته‌ای از چسب‌ها هستند که برای کاربردهای خاص طراحی شده‌اند و ویژگی‌هایی بیشتر از دیگر چسب‌های صنعتی مانند اپوکسی یا چسب فوری ارائه می‌دهند. این چسب‌ها در صنایع حساس و پیشرفته مانند الکترونیک، هوافضا، پزشکی و خودروسازی کاربرد دارند و معمولاً بر اساس خواص عملکردی ویژه‌ای دسته‌بندی می‌شوند.
چسب‌های UV Cure نوعی از چسب‌های حساس به نور هستند که تنها زمانی سخت می‌شوند که در معرض تابش نور فرابنفش قرار بگیرند. این ویژگی باعث می‌شود تا زمان خشک شدن چسب کاملاً قابل کنترل باشد و در نتیجه، این نوع چسب در فرآیندهای تولید سریع و دقیق بسیار محبوب است. این چسب‌ها در صنعت الکترونیک برای اتصال قطعات ظریف مانند لنزهای فیبر نوری، حسگرها و اجزای SMD کارایی دارند. به علاوه در پزشکی برای چسباندن ابزارهای پزشکی، سرنگ‌ها، فیلترها و لوازم یک‌بار مصرف استفاده می‌شود.
چسب‌هایی که قادر به تحمل دماهای بسیار بالا تا حدود ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد هستند، در دسته چسب‌های مقاوم به دمای بالا قرار می‌گیرند. این چسب‌ها در صنایع هوافضا، نظامی و کوره‌های صنعتی استفاده می‌شوند. اما یکی از پیچیده‌ترین و پرکاربردترین انواع چسب‌های صنعتی مخصوص چسب‌های رسانا هستند. این چسب‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که علاوه بر ایجاد اتصال مکانیکی بین دو سطح، جریان الکتریسیته را نیز عبور می‌دهند. به همین دلیل در بسیاری از کاربردهای حساس الکترونیکی، این نوع چسب به عنوان جایگزینی برای لحیم‌کاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
جمع بندی
استفاده از انواع چسب‌های صنعتی باکیفیت می‌تواند به‌طور مستقیم بر عملکرد و دوام پروژه تأثیر بگذارد. از چسب‌های اپوکسی مقاوم تا چسب‌های سیلیکونی انعطاف‌پذیر و چسب‌های پلی‌اورتان با چسبندگی فوق‌العاده تا چسب‌های حرارتی هر یک از این محصولات دارای ویژگی‌ها، کاربردها و مزایای منحصربه‌فردی هستند که باید با توجه به نیاز دقیق صنعت یا پروژه شما انتخاب شوند. درک درست از ویژگی‌ها، شرایط محیطی و جنس سطوح لازمه‌ی یک انتخاب آگاهانه برای خرید انواع چسب صنعتی است.
سایت پیوند شیمی تولید کننده انواع محصولات شیمیایی مورد نیاز برای ساختمان و صنعت ساخت و ساز است. شما می‌توانید بدون واسطه و با بهترین قیمت از پیوند شیمی خرید کنید. همچنین پیوند شیمی با استفاده از بهترین مواد در ساخت چسب صنعتی توانسته رضایت مشتریان را جلب کند.