بتن یکی از کاربردی‌ترین مواد صنعتی در حوزه ساختمان‌سازی است که برای حفظ خواص آن و افزایش مقاومت و استحکام ملات نیاز به اضافه کردن یک سری افزودنی‌ها دارد. افزودنی بتن دارای یک حداقل و حداکثر مجاز هستند، بتن شما تنها در صورتی کیفیت و استحکام خود را حفظ می‌کند که این استاندارد رعایت شده باشد. اگر از این مواد بیش از حد استفاده شوند ممکن است مشکلاتی مثل تغییر در خواص بتن یا افت کارایی و کاهش دوام در ماده به وجود بیاید. در صورتی که می‌خواهید بتنی با عملکرد مناسب و کیفیت بالا بدست آورید نیاز است تا با مقادیر مجاز و استاندارد این افزودنی‌ها آشنا شوید. در ادامه بیشتر درباره اهمیت رعایت حد مجاز افزودنی‌ها در بتن و مقدار آن صحبت می‌کنیم.
نقش مواد افزودنی بتن چیست؟
مواد افزودنی بتن دارای کاربردهای متعددی هستند که از جمله آنها می‌توانیم به بهبود کارایی بتن‌های تازه اشاره کنیم. زمانی که حد معینی از این مواد به بتن اضافه می‌شود فرایند بتن‌ریزی، پمپاژ و اجرای آن تا حد زیادی آسان‌تر می‌شود. در برخی از موقعیت‌ها افزودنی‌های معدنی در زمان آسیاب کردن سیمان و در کارخانه به آن اضافه می‌شوند. اما گاهی هم شما باید به طور مستقل آنها را به بتن اضافه کنید. میزان دقیق این مواد باید طبق استانداردها اندازه‌گیری شده و سپس اضافه شوند.
بعضی از این ترکیبات سبب افزایش اسلامپ و روان کنندگی ماده می‌شوند. این موضوع در زمان بتن‌ریزی‌های حجیم به همراه میلگردهای متراکم اهمیت زیادی دارد. سایر اثر گذاری‌های این مواد به شرح زیر است.
افزایش مقاومت و دوام برای بتن‌های سخت شده
مواد افزودنی در گام دوم می‌توانند سبب افزایش مقاومت و دوام بتن‌های سخت شده باشند. این اقلام باعث کاهش نفوذپذیری بتن شده و دوام آن را در مقابل عواملی مثل سولفات‌ها و یخ زدگی بالا می‌برد. همچنین بعضی افزودنی‌ها باعث ایجاد حباب‌های هوا شده و به افزایش مقاومت آن در مقابل ذوب شدن یا سیکل‌های یخبندان کمک می‌کند.
ایجاد فواید ویژه در بتن
نمونه خاصی از انواع افزودنی‌ها طوری ساخته شده‌اند که سبب دستیابی به خواص ویژه‌ای مثل آب بندی، افزایش مقاومت در برابر حرارت زیاد و آتش سوزی، زودگیر شدن، دیرگیر شدن یا حتی به وجود آوردن رنگ‌های خاص شوند. به همین دلیل است که این مواد را به طور گسترده برای آب‌بندی به استخرها اضافه می‌کنند
حداکثر میزان مصرف مواد افزودنی در بتن
استانداردهای مختلفی بر تعیین حداکثر مواد افزودنی بر بتن موثر هستند. البته مقدار دقیق آن معمولاً بر اساس مقدار سیمان موجود در بتن مشخص می‌شود. با وجود این توضیحات ممکن است باز هم در اندازه‌گیری این اقلام دچار مشکل باشید. در چنین شرایطی کمک گرفتن از یک راهنما می‌تواند چاره ساز باشد. مجموعه بزرگ پیوند شیمی علاوه بر آنکه می‌تواند سیر گسترده‌ای از محصولات شیمی ساختمان را در اختیارتان بگذارد قادر است به سوالات تخصصی شما در این حوزه پاسخ دهد. در ادامه حداکثر میزان مصرف مواد افزودنی در بتن را از دو جنبه متفاوت بررسی می‌کنیم.
حداکثر مقدار مواد افزودنی بر اساس استانداردهای ملی ایران
طبق استاندارد ملی ایران به شماره ۲۹۳۰، بیشترین مقدار مصرف برای مواد افزودن داخل بتن ۵ درصد وزن سیمان است. یعنی شما ابتدا پنج درصد وزن کل سیمان را محاسبه، و نهایتا همان مقدار از افزودنی را به ترکیب‌تان اضافه می‌کنید. البته این عدد کلی بوده و بر اساس نوع ماده و عملکرد آن امکان تغییر آن وجود دارد.
حداکثر مقدار مجاز ماده افزودنی بر اساس توصیه‌های تولید کننده
به طور کلی توصیه‌های تولید کننده اهمیت بیشتری در این باره داشته و به صورت دقیق‌تر حداکثر مقدار ماده افزودنی برای بتن را برایتان مشخص می‌کند. هر تولید کننده‌ای بر اساس تحقیقات و آزمایشات انجام شده نوع و مقدار مواد افزودنی را محاسبه کرده و میزان مصرف بهینه را روی بسته‌بندی محصول ذکر می‌کند. این مقادیر محدوده خاصی را در بر می‌گیرد و رعایت آن جهت عملکرد بهتر ماده افزودنی اهمیت زیادی دارد.
اهمیت رعایت حداکثر میزان مصرف مواد افزودنی در بتن
در حال حاضر روی بروشور یا بسته‌های همه مواد افزودنی که توسط شرکت پیوند شیمی تولید می‌شود مقدار دقیق و مجاز آنها در بتن ذکر شده و شما می‌توانید برای افزایش مقاومت و جلوگیری از یک سری مشکلات، مقدار مجاز را به کار ببرید. در ادامه دلیل اهمیت این کار را توضیح می‌دهیم.
-
جلوگیری از کاهش دوام و مقاومت بتن
اولین دلیل اهمیت رعایت حداکثر میزان مواد افزودنی در بتن مربوط به جلوگیری از کاهش دوام و مقاومت بتن‌ها است. در صورتی که بیش از اندازه مجاز از مواد افزودنی استفاده نمایید این کار سبب برهم خوردن واکنش‌های شیمیایی هیدراتاسیون در سیمان شده و مقاومت و دوام نهایی آن را کاهش می‌دهد. این موضوع ممکن است برای سازه‌ها و ساختمان مشکلات جدی به وجود بیاورد.
-
پیشگیری از اختلال در گیرش بتن
دومین مورد اهمیت این کار پیشگیری از اختلال در گیرش بتن است. اگر قانون مربوط به حداکثر مواد افزودنی برای بتن را رعایت نکنید این موضوع باعث اختلال در روند گیرش بتن‌ها شده و روی برنامه‌ریزی پروژه‌ها تاثیر منفی اعمال می‌کند. در زمان استفاده از کندگیرکننده‌ها یا تند گیرکننده‌ها نیاز است تا توجه ویژه‌ای به میزان مواد مصرفی استاندارد نمایید تا مشکلی ایجاد نشود.
-
جلوگیری از ترک خوردگی
سومین دلیل اهمیت رعایت مقدار مواد افزودنی در بتن مربوط به جلوگیری از ترک خوردگی است. مصرف بیش از اندازه مجاز بعضی از مواد افزودنی مخصوصاً روان کننده‌ها یا فوق روان کننده‌ها سبب به وجود آمدن ترک‌های انقباضی در بتن شده و کیفیت سازه‌ها را کاهش می‌دهد. پس هنگام استفاده از این مواد نیز حتماً مقدار مناسب مواد افزودنی را رعایت نمایید.