افزودنی های بتن چه موادی هستند؟
قبل از این که در خصوص افزودنیهای بتن صحبت کنیم باید در مورد این ماده اطلاعاتی داشتهباشیم. بتن یکی از مهمترین موادی است که در صنعت ساختمانسازی از آن استفاده میشود. با به وجودآمدن بتن، صنعت ساختمانسازی دچار تغییر و تحول اساسی شد. این ماده متشکل از آب، سیمان پرتلند و دانه های سنگی یا شن و ماسه است.
آنچه که در خصوص بتن اهمیت دارد ترکیبشدن این مواد به میزان و نسبتهای دقیق است. کم یا زیادشدن هر یک از این مادهها میتواند تاثیر بسیار مهمی در ویژگی های بتن داشتهباشد. به طور مثال کم یا زیادشدن آب میتواند در استحکام بتن نقش بسیار مهمی داشتهباشد. بتن یک ماده مهم است که میتوان به آن مواد مختلفی را اضافه کرد. هر یک از این افزودنی های بتن نقش مهمی دارند و تاثیر گوناگونی را بر روی بتن میگذارند.
بررسی خواص افزودنی های بتن
افزودنیهای بتن خواص بسیار زیادی دارند. به همین دلیل استفاده از آنها رایج شدهاست. این افزودنیها هنگام تولید بتن به آن ها اضافه شده و میتوانند ساختار شیمیایی بتنها را تغییر بدهند. این افزودنیها کاربردهای زیادی دارند. تسریع یا تعویق زمان گیرش بتن یکی از مزیتهایی است که مواد افزودنی بتن میتوانند داشتهباشند. بهبود کارایی کلی بتن نیز یکی دیگر از کاربردهای اساسی و مهمی است که این مواد افزودنی دارند.
کنترل افزایش مقاومت، از دیگر مزیتها و فواید مواد افزودنی بتن است. از دیگر مزایای که برای افزودنیهای بتن ذکر میشود؛ کاهش آب انداختگی و جداشدگی بتن است. افزودنیهای بتن سبب تولید بتن پیشرفته میشوند که ویژگیهای منحصر به فردی دارد. با کمک این مواد میتوانند بتنهای سبک ساخت که در ساختمان سازی کاربردهای زیادی دارند.
افزایش مقاومت بتن در برابر حرارت و یخ زدگی
بعضی از مواد افزودنی بتن، سبب افزایش مقاومت بتن در برابر یخ زدگی میشوند. بتن و مصالح ساختمانی مدام در معرض حرارت و یخ زدگی هستند. سیکلهای گرما و سرما میتوانند سبب کاهش عمر مفید این مواد شوند. علاوه بر این که بعضی مواد مقاومت بتن را در مقابل یخ زدگی افزایش میدهند؛ بعضی از افزودنی، مقاومت بتن را در برابر حرارت افزایش خواهندداد.
انواع افزودنی های بتن
افزودنیهای بتن انواع و اقسام مختلفی دارند. این مواد را میتوان بر اساس ویژگیهای مختلف تقسیمبندی کرد. بعضی از تقسیمبندیها به این صورت است که مواد افزودنی را به دو دسته افزودنیهای شیمیایی و افزودنیهای معدنی تقسیم میکنند.
افزودنیهای شیمیایی به مقدار خیلی کم در بتن استفاده میشوند. زیرا اگر مقدار آنها بیش از حد مشخص شدهباشد میتواند تاثیر منفی، بر روی ساختار بتن گذاشته و نتایج مورد نظر از طریق اضافهکردن این مواد حاصل نشود. افزودنیهای شیمیایی بتن نیز خود به چند دسته مختلف تقسیم میشوند. هر یک از مواد افزودنی، ویژگیهای منحصر به فردی دارند. در ادامه بیشتر در خصوص این مواد توضیح میدهیم.
-
افزودنی های بتن کاهنده آب
افزودنیهای کاهنده، مقدار آب مورد نیاز برای تولید بتن را کاهش میدهند. از آنجایی که مقدار آب کاهش پیدا میکند؛ میتوان از سیمان کمتری نیز استفاده کرده و در مصرف سیمان صرفه جویی میشود. همچنین در مصرف انرژی و هزینههای تولید بتن، نیز صرفه جویی خواهد شد. این ماده افزودنی کارایی بتن را افزایش داده و سبب میشود تا راحت تر در قالب جای بگیرد. از این ماده برای تولید بتن اکسپوز یا همان بتنهایی که در نماها استفاده میشوند؛ به کار برده شده است.
-
فوق روان کنندهها
این مواد بیشتر برای تولید بتنهایی به کار میروند که باید با روانی بالا تولید شوند. آنها برای قسمتهایی از ساختمان استفاده میشوند که در آنجا تراکم میلگرد بالا است. فوق روان کنندههای بتن، با مدلهای مختلف سیمان سازگاری دارند و میتوانند کارایی بتن را بهبود ببخشند. اگر بخواهیم در خصوص عملکرد این مواد، به زبان ساده توضیح بدهیم؛ باید بگوییم این مواد سبب میشوند تا ذرههای سیمان بار منفی بگیرد. در نتیجه آن ذرات هم را دفع می کنند. این گونه این ماده افزودنی سبی موجب جدا شدن و روان شدن ذرات بتن میشود.
-
کندگیر کنندهها
یکی دیگر از مواد افزودنی بتن کندگیر کنندهها هستند. این مواد زمان گیرش بتن را کاهش میدهند. مکانیسم عمل آنها از طریق کاهش دمای مخلوط بتن بوده و از این راه سبب میشوند تا واکنش شیمیایی بین سیمان و ذرات آب به تعویق بیفتد. این مواد نیز کاربردهای ویژه خود را دارند و با هدفهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند. یکی از مهمترین کاربردهایی که این نوع ماده افزودنی بتن دارد؛ مصرف این مواد در رو سازیهای بتنی میباشد. استفاده از این مواد حداکثر زمان ممکن برای پرداخت بتن را افزایش میدهد. این مواد در بتن ریزیهای عظیم مانند ساخت سدها بسیار استفاده میشوند.
-
زودگیر کنندهها
این مواد همانطور که از نامشان پیداست مکانیسمی برخلاف کندگیر کنندهها دارند. زودگیر کنندهها میتوانند مدت زمان گیرش بتن را کاهش دهند و همچنین سبب افزایش مقاومت بتنها شوند. میتوان از این مواد هنگام بتن ریزی در فصول سرد سال مانند پاییز و زمستان استفاده کرد. تا هنگامی که هوا سرد است به فرآیند شیمیایی بین سیمان و آب کمک شده و این عمل زود تر انجام شود.
-
مواد حباب زا
این مواد همانطور که از نامشان پیداست سبب ایجاد حبابهایی درون بتن میشود. این حبابها مزیت های مختلفی دارند؛ از جمله این که میتوانند سبب افزایش دوام بتن در گرم شدن و سرد شدن پیوسته هوا شوند. از دیگر کارکردهایی که مواد حباب زا دارند این است که از جداشدگی و آب انداختگی بتن جلوگیری میکنند.
استفاده از این مواد در مناطق سرد که یخبندانهای طولانی دارند بسیار توصیه میشود. این نوع از افزودنیها میتوانند تقریباً با تمام مخلوط های بتنی سازگاری داشته باشند. البته توجه داشته باشید که این حبابهای درون بتن، میتوانند از مقاومت فشاری بتن کم کنند. یعنی یک درصد افزایش حباب در بتن، حدود ۵ درصد از مقاومت فشاری بتن را کاهش میدهد.